چرا بايد ورزش كنيم

چرا بايد ورزش كنيم با افزايش سن تغييرات متعددي در قسمت هاي مختلف بدن ايجاد مي شود. قلب ، ريه ها، سيستم عصبي، عضلات و استخوان ها دچار تغييرات ناشي از افزايش سن مي شوند. گرفتگي عضلاني گرفتگي عضلاني زماني روي مي دهد كه عضله دچار اسپاسم شده و در آن حالت باقي بماند. اين حالت توسط هر عاملي كه در انقباض يا ارتجاع عضله دخالت دارد رخ مي دهد. مغز از طريق اعصاب ، پيام هايي به عضلات مي فرستد ، وقتي سيگنالها از اعصاب به عضلات مي رسند يك سري فرايند مرتبط به حركت مواد معدني در داخل و خارج عضله ، منجر به انقباض عضله مي شود . سلامت روان با ورزش بسيار سخن و حديث از تأثير و اهميت تربيت بدني و ورزش بر ابعاد مختلف رشدي چون جسم و روان شنيده ايم يا خوانده ايم. البته بيشترين كوشش در ارائه چگونگي افزايش يا تقويت قواي جسماني بوسيله تربيت بدني ورزشي صرف گرديده و كمتر به مشخص نمودن ويژگيهاي سلامت روان پرداخته شده است لذا بر آن شده ايم كه حتي مختصر به تعريفي كلي از سلامت روان به شناخت اصول ويژگيهاي آن پرداخته و بخش تربيت بدني و ورزش را در اين بعد مهم انساني مشخص نمائيم. وزن بدن چگونه تنظيم مي شود؟ افراد سالم ، وزن خود را با در نظر گرفتن تغيير زياد در مصرف کالري و ميزان فعاليت روزانه به طور چشمگير در يک مقدار ثابت حفظ مي کنند. ورزش هاي مناسب براي دوران مختلف زندگي در دوران زندگي ورزش و فعاليت هاي بدني بر حسب سن ، جنس و وضع سلامتي بدن فرق مي کند . مثلاً در جواني بايد عضلات را قوي و محکم کرد تا در سنين بالاتر به آساني دچار رخوت و سستي نگردند و از چهل سالگي به بعد ديگر نبايد در بند تحکيم عضلات و حفظ زيبائي اندام بود بلکه ورزش را بايد به منظور حفظ سلامت و طول عمر انجام داد و از پنجاه سالگي به بعد بايد سعي کرد هر قدر ممکن است پيري را به عقب انداخت و از عوارض آن جلوگيري نمود بهداشت ورزشي و نكات ايمني در محيط هاي ورزشي بهداشت، علم حفظ تندرستي است و درباره رقابت از بدن و اصول يك زندگي سالم بحث مي كند و هدف آن حفظ سلامتي بدن (جسمي، فكري، اجتماعي، معنوي) و پيشگيري از مبتلا شدن به بيماري هاست. اگر نگران چاقي بيش از حد و يا سلامت خود هستيد ، بايد ورزش کنيد اما دقت کنيد که تمرينات ورزشي را در هر شرايطي با به کارگيري نکات ايمني لازم انجام دهيد. اين امر هم درخصوص قهرمانان باتجربه و هم درباره ورزشکاران تازه کار صادق است و وقتي لزوم آن بيشتر مشخص مي شود که قرار باشد در هواي گرم ، تمرينات سنگين ورزشي انجام شود. عرق کردن هميشه همراه ورزش و فعاليت هاي سنگين بدني بوده است که اگر بيش از حد عادي رخ دهد مي تواند سبب از دست رفتن آب بدن شود که اتفاقي فوق العاده خطرناک محسوب مي شود؛ زيرا بدن نمي تواند بدون ميزان مشخصي آب و الکتروليت به فعاليت هاي خود ادامه دهد. همان طور که مي دانيد الکتروليت ها، مواد معدني از قبيل سديم است که همراه عرق و ادرار از بدن دفع مي شود. بنابراين ، هر فردي بايد دقت داشته باشد که در طول ورزش يا پس از آن ، آب بدنش را از دست ندهد و اين موضوع براي ورزشکاران حرفه اي بسيار جدي تر است و بايد احتياط بيشتري را به کار گيرند. اگر علاقه منديد که درباره از دست رفتن آب بدنتان و پيشگيري از اين اتفاق ، اطلاعاتي کسب کنيد ، پرسش و پاسخهاي زير را مطالعه کنيد. چگونه متوجه شويم که آب بدنمان کاهش يافته است؟ وقتي ميزان آب بدن به زير حد نرمال کاهش يابد ، حالتي است که مي گويند آب بدن از دست رفته است اولين چيزي که شخص در اين حالت تجربه مي کند ، تشنگي است. البته رابطه دقيقي بين ميزان تشنگي و از دست رفتن آب بدن وجود ندارد. گاهي اوقات شخص دچار سردرد مي شود، زبانش خشک مي شود و اگر مشغول تمرينات ورزشي باشد و يا وضعيت بدنش را تغيير ناگهاني دهد، احساس سرگيجه مي کند، پوست بدنش داغ تر و ادرارش کم و رنگ آن نيز تيره تر مي شود ؛ زيرا در شرايطي که آب بدن کم شده باشد، ادرار نيز غليظتر مي شود. همچنين در اين مواقع توانايي هاي مغزي و فيزيکي فرد هر دو کاهش مي يابند. پس علايم فراواني هستند که مي توانند مشخص کنند آيا فرد دچار کم آبي شده است يا خير. چگونه ممکن است ، از دست رفتن آب بدن بر سلامت شخص اثر بگذارد؟ اگر ميزان آبي که بدن از دست مي دهد بسيار زياد باشد ، مي تواند سبب گرمازدگي شديد و يا شوکهاي گرمايي شود. در چنين حالاتي ، تعرق شديد شده ، فرد دچار رنگ پريدگي مي شود و يا اين که استفراغ هاي شديدي مي کند. اگر دماي بدن به بيش از 41درجه سانتيگراد برسد خطر شوکهاي گرمايي نيز افزايش مي يابد. وقتي آب فراواني از دست برود، احتمال بروز عفونت هاي ادراري و تشکيل سنگهاي کليه و صفرا زياد مي شود. همچنين حساسيت به سرطان مثانه و روده بزرگ در چنين فردي بيشتر مي شود هدف از تنظيم رژيمهاي غذايي ورزشكاران تامين نيازمنديهاي تغذيه اي و حفظ سلامتي بدن با توجه به نيازهاي خاص آنان است در حال حاضر عقايد غلطي در رابطه با تغذيه ورزشكاران بين مردم رواج دارد و بسياري از ورزشكاران به منظور دستيابي به اندامي ورزيده يا كاهش وزن رژيمهاي غذايي مختلف و تركيبات تجاري متنوعي را ندانسته امتحان مي كنند . واقعيت اين است كه بسياري از افراد بدليل كمي اطلاعات تغذيه اي حتي در حالت عادي نيز از يك الگوي غذايي مناسب كه تامين كننده انرژي , پروتئين و بسياري از ريز مغذي هاي ضروري آنان باشد برخوردار نيستند . ارتباط زيادي بين فعاليت و رژيم غذايي وجود دارد . بدن در فعاليتهاي مختلف نيارهاي غذايي متفاوتي دارد كه نه تنها نوع ماده غذايي مصرفي بلكه زمان مصرف آن نيز بسيار با اهميت است . براي اينكه تلاش شما در جهت افزايش قدرت و استقامت ماهيچه ها بي نتيجه نماند لازم است يك برنامه ورزشي و يك برنامه غذايي مناسب براي خود تهيه كنيد . لازمه اين امر داشتن اطلاعات كافي در زمينه علوم تغذيه و فيزيولوژي خصوصا فيزيولوژي ورزش است . مطالبي كه در پي مي آيد مي تواند تا حدودي ضرورت داشتن يك رژيم غذايي مناسب را در فعاليتهاي ورزشي نشان دهد انرژي انرژي در ورزش نقش اصلي را دارد بطوريكه مناسبترين رژيم غذايي چنانچه تنها از نظر انرژي كفايت نداشته باشد تمام تلاشها بي نتيجه خواهد بود . علم تغذيه با تعيين دقيق انرژي مورد نياز هر فرد بر اساس خصوصيات تن سنجي خود او از فبيل سن , جنس , قد , وزن , نوع و مدت فعاليت مي تواند سرعت افزايش يا كاهش وزن وي را با توجه به فاكتورهاي تعيين كننده ديگر تنظيم نمايد . افرادي كه در سنين رشد هستند از آمادگي بسيار مطلوبي براي پرورش ماهيچه ها بر خوردارند در حاليكه متاسفانه بعلت كمبود انرژي حتي از رشد قدي مطلوب خود نيز عقب مي افتند . توليد انرژي براي بازسازي ATP كه انرژي مورد نياز ماهيچه ها را تامين مي كند دو مسير هوازي و غير هوازي وجود دارد . در شروع فعاليت ATP از طريق غير هوازي ساخته مي شود منبع تامين كننده انرژي در اين حالت گليكوژن ذخيره شده در ماهيچه ها است . زمانيكه فعاليت براي مدت طولاني ادامه يابد بدن مسير هوازي را انتخاب مي كند . در اين حالت است كه چربيها مي توانند بعنوان منبع توليد انرژي مصرف شوند . عواملي كه در انتخاب نوع سوخت ماهيچه ها دخالت دارند شدت فعاليت در فعاليتهاي شديد و سرعتي در دسترس ترين سوخت ذخاير گليكوژن ماهيچه ها است در حالي كه در فعاليتهاي ملايم بدن توانايي استفاده از انرژي ذخيره شده در بافت چربي را نيز دارد طول مدت فعاليت با ادامه فعاليت و تحليل ذخاير گليكوژن در ماهيچه ها بدن مجبور به استفاده از بافت چربي بعنوان منبع سوخت مي گردد . در اين حالت امكان انجام فعاليتهاي سرعتي و جود ندارد و ماهيچه قادر نيست حد اكثر قدرت خود را اعمال كند جالب است بدانيد علي رغم اينكه با تنظيم برنامه هاي غذايي خاص مي توان ذخاير گليكوژن ماهيچه ها را تا حد قابل ملاحظه اي افزايش داد ( تنظيم اين نوع رژيمها از حدود يك هفته مانده به مسابقات و طي سه مرحله انجام مي گيرد و با رژيم غذايي دوران تمرين تفاوت دارد ) بسياري از افراد بعلت نداشتن برنامه غذايي مناسب حتي ذخاير موجود ماهيچه ها را تحليل برده بمرور دچار خستگي و در نهايت انصراف از ورزش مي گردند) سطح آمادگي ورزشكار در صورتيكه ورزشكار از تمرين مناسب برخوردار باشد بعلت افزايش ميتوكندريها و آنزيمهاي مربوطه , دستگاههاي نقل و انتقال اكسيژن ظرفيت بيشتري پيدا مي كنند . با قطع تمرينات اين آمادگي كه تنها در بعضي از تارهاي ماهيچه اي رخ مي دهد بسرعت از بين ميرود رژيم غذايي قبل از ورزش : مشاهده شده است ورزشكاراني كه قبل از ورزش از يك رژيم غذايي با چربي بالا تر مصرف كرده اند به نسبت چربي بيشتري در حين فعاليت ميسوزانند . البته توجه داشته باشيد به منظور تحليل بافت چربي نبايد به مصرف غذاي پر چرب قبل از ورزش اقدام كرد . راه صحيح اين كار تمرينهاي مناسب به منظور افزايش توانايي بدن در استفاده از مسير هوازي و انتخاب فعاليت مناسب است نيازهاي تغذيه اي ورزشكارا ن مايعات مايعات نقش اساسي در حفظ حجم خون و كنترل حرارت بدن دارد . حدود سه چهارم انرژي غذاها كه به مصرف سوخت مي رسند به صورت گرما به هدر مي رود و دفع اين گرما با به هدر رفتن مايعات فراواني به صورت تعريق همراه است . حجم زيادي از مايعات نيز از طريق تنفس , پوست , كليه و سيستم گوارش دفع مي گردد . دفع مايعات منجر به تغيير در اسمولاريته و حجم پلاسماي خون ميشود . ممكن است تصور كنيد بلافاصله پس از مصرف مايعات تعادل برقرار مي گردد در حاليكه عوامل متعددي در اين ميان نقش بازي مي كنند از جمله ميزان گلوكز و سديم موجود در محلول و اسمولاريته آن . بنابر اين حتي براي تنظيم و حفظ تعادل مايعات بدن كه مسئله كم اهميتي به نظر مي رسد برنامه ريزي دقيقي لازم است درشت مغذيها و ريز مغذيها : درشت مغذيها شامل كربوهيدراتها , پروتئين ها و چربيها هستند كه هم در ساختمان سازي و هم در توليد انرژي دخالت دارند . ريز مغذيها شامل تعداد قابل توجهي از املاح و ويتامينها هستند كه بعنوان منبع انرژي نقشي ندارند اما تمامي فعل و انفعالات متابوليسمي بدن بدون آنها امكان پذير نخواهد بود كربوهيدراتها : بعد از تخمين انرژي مورد نياز نوبت تقسيم اين انرژي بين درشت مغذيها است .در حالت ايده آل بين 60 تا 70 درصد انرژي بايد از كربو هيدرات تامين گردد . بهتر است ميزان كربو هيدرات مصرفي ورزشكار از حد اقل 50 % كل انرژي كمتر نباشد . در يك مطالعه افراديكه از رژيم غذايي 40 % كربوهيدرات استفاده مي كردند تحليل تدريجي ذخاير ماهيچه ها باعث شد اين افراد پس از چند روز حتي قادر به انجام ورزشهاي نيمه سنگين هم نباشند . در ورزشهايي كه بيشتر از 90 دقيقه طول مي كشد كربوهيدرات ماهيچه ها تا حد زيادي تحليل مي رود و ورزشكار بايد در اولين فرصت آن را جبران نمايد . چنانچه ورزش براي روزهاي متوالي و بدون جايگزيني مناسب ادامه يابد نيز با تحليل ذخاير گليكوژن روبرو خواهيم بود . نوع كربوهيدرات در 6 ساعت اول بعد از ورزش قندهاي ساده بازسازي ذخاير ماهيچه ها را بهتر انجام مي دهند اما در مجموع 24 ساعت تفاوتي بين قندهاي ساده و پيچيده ديده نمي شود . اما در 24 ساعت دوم قندهاي پيچيده اين كار را بهتر انجام مي دهند . بهتر است نوع كربوهيدرات بر اساس شاخص گليسمي آن انتخاب شود . در اين ميان مواد با شاخص گليسمي متوسط ارجهيت دارند نحوه مصرف كربو هيدرات : بعد از ورزش بطور متوسط هر ساعت 5 % ذخاير ماهيچه ها بازسازي مي شود . بدين ترتيب حدود 20 ساعت زمان و 600 گرم كربو هيدرات براي باز سازي كل ذخاير لازم است . اگر به مدت 2 ساعت پس از ورزش اين ذخاير شروع به بازسازي نشوند سرعت بازسازي حدود 66 % كاهش مي يابد و به يك سوم تقليل مي يابد لذا بهتر است در نيم ساعت اول بعد از ورزش حد اقل 100 گرم كربو هيدرات و 5 تا 9 گرم پروتئين مصرف شود . نحوه توزيع انرژي در طول روز نيز از اهميت بسزايي برخوردار است مثلا ميزان كربوهيدرات مصرفي در فاصله 4 ساعت مانده به ورزش , 1 ساعت مانده به ورزش و حين ورزش بسيار اهميت دارد . اگر كربوهيدرات دريافتي در حين ورزش به شكل مايعات باشد بايد غلظت قند بين 6 تا 8 درصد تنظيم شود . غلظت كمتر از 5 % بي تاثير و غلظت بالاي 10 % مي تواند باعث اسهال و دردهاي شكمي شود . پروتئين : مطالعات علمي دليل محكمي بر اين عقيده رايج كه مصرف پروتئين بيشتر توانايي ورزشكاران را افزايش مي دهد بدست نمي دهد . بطور كلي يك رژيم غذايي مناسب مي تواند تمام نياز پروتئيني ورزشكاران را تامين كند . البته لازم به يادآوري است كه ميزان نياز به پروتئين در شرايط مختلف يكسان نيست كه اين مسئله بسيار قابل تامل است . عوامل زير ميتواند ميزان نياز به پروتئين را تغيير دهد : شدت ورزش كه هرچه بيشتر باشد نياز به پروتئين افزايش مي يابد . انرژي دريافتي كه هرچه كمتر باشد نياز به پروتئين افزايش مي يابد مثلا دونده اي كه 5 تا 10 مايل در روز ميدود چنانچه تنها 100 كيلو كالري انرژي كمتر از نياز روزانه خود دريافت كند حتي مصرف تا2.5 برابر مورد نياز پروتئين نيز برايش ناكافي خواهد بود . استفاده غير علمي از مكملهاي آمينو اسيد ممكن است باعث كم آبي , دفع كلسيم از ادرار , افزايش بافت چربي و تحميل بار اضافي به كليه ها و كبد گردد . از طرفي مصرف يك اسيد آمينه مي تواند در جذب ساير اسيدهاي آمينه يا مواد مغذي ديگر اختلال ايجاد نمايد . جايگزين كردن اين مكملها به جاي غذاي معمولي احتمال كمبود دريافت ريز مغذي هايي از قبيل آهن , نياسن , تيامين و همچنين تركيبات پر ارزشي مثل كراتين كه در غذاهاي گوشتي وجود دارد را ممكن مي سازد . حداكثر نياز به پروتئين در روز از 1.5 گرم به ازاي هر كيلو گرم وزن بدن تجاوز نمي كند . جهت اطلاعات بيشتر در مورد مكملهاي غذايي و تركيبات نيروزا به مبحث مكملها مراجعه نمائيد . چربي : بين 20 تا 30 درصد انرژي بايد از طريق چربي تامين گردد . در صورت تمايل به تحليل بافت چربي مي توان اين نسبت را تا 15 % كل انرژي و نه كمتر كاهش داد . از نظر ساير املاح و ويتامينها عقيده بر اين است كه يك الگوي غذايي مناسب مي تواند تمام اين نيازها را تامين كند اگر چه برخي مطالعات احتمال كمبود سلنيم , موليبدنيوم , آهن , مس و بيوتين را به اثبات رسانده است اما عده اي از محققين اين مسئله را بخاطر استفاده از ميانوعده هاي نا مناسبي مي دانند كه از نظر تغذيه اي فقير هستند . تقسيم كربوهيدرات در وعده هاي غذايي : وعده غذايي قبل از ورزش بايد 3 تا 4 ساعت قبل از ورزش مصرف شود و محتوي 4 گرم كربوهيدرات به ازاي هر كيلو گرم وزن بدن باشد . هرچه به زمان ورزش نزديك تر شويم بايد مقدار كربو هيدرات مصرفي كاهش يابد مثلا در فاصله يك ساعت مانده به ورزش بايد يك گرم كربوهيدرات به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن مصرف شود . در فاصله ربع ساعت مانده به ورزشهاي طولاني بايد حدود 4 تا 8 انس مايعات مصرف نمود . اين حجم مايعات علاوه بر تناسب با حداكثر امكان جذب مايعات از دستگاه گوارش باعث احساس دفع ادرار نيز نمي گردد چون طي ورزش كليه توليد ادرار را كاهش ميدهد . چه غذاهايي در فواصل قبل و بعد از ورزش توصيه مي شود : تا يكساعت مانده به ورزش ميوه هاي تازه يا آبميوه يا 1.5 ليوان نوشيدنيهاي تجارتي مخصوص ورزشكاران 2 تا 3 ساعت مانده به ورزش ميوه هاي تازه - آبميوه - آب سبزيجات - نانها و غلات يا حدود 4 فنجان نوشيدنيهاي تجاري مخصوص ورزش3 تا 4 ساعت مانده به ورزش ميوه ها - آبميوه و آب سبزيجات - نانها - سيب زميني - برنج - شير يا ماست كم چرب انواع گوشت و پنير كم چرب - ماكاروني - يا حدود 7.5 ليوان نوشيدنيهاي تجاري مخصوص ورزشكاران يا 1 تا 2 بسته مكملهاي مخصوص ورزشكاران مصرف شكر و ساير تركيبات كه از شكر در تهيه آنها استفاده شده است 30 تا 45 دقيقه قبل از ورزش ممكن است بخصوص در افراديكه به افت قند خون حساس هستند باعث كاهش توان جسماني گردد . در فواصل نزديك به ورزش بايد چربي مصرفي كمتر از 25 % كل كالري باشد . مصرف كربوهيدرات در حين ورزش : چنانچه ورزش بيش از يكساعت بطول مي انجامد مصرف غذا به شكل و اندازه مناسب كمك بزرگي به ورزشكار در استفاده از حداكثر توانائي خود مي كند . معمولا مصرف 25 تا 30 گرم كربوهيدرات به ازاي هر نيم ساعت توصيه ميشود . يك محلول از مواد قندي با غلظت 6 تا 8 درصد هر 15 تا 20 دقيقه توصيه ميشود . بدينصورت حدود 1 گرم كربوهيدرات در هر دقيقه در اختيار بافتها قرار ميگيرد . بايد توجه داشت محلولهاي با غلظت كمتر از 5 بي تاثير و محلولهاي با غلظت بالاتر از 10 ممكن است منجر به ناراحتيهاي گوارشي از قبيل تهوع - اسهال و دردهاي كرمپي شكم گردد . ضمنا مصرف كربوهيدرات در حين ورزش مانع از بروز خستگي نخواهد شد بلكه آنرا به تاخير خواهد انداخت . در اواخر ورزش كه ماهيچه ها بدليل كاهش ذخاير قندشان تا حد زيادي به قند خون متكي ميشوند بايد فعاليت تا حدي كه بدن در فشار قرار نگيرد كاهش يابد . مصرف كربوهيدرات بعد از ورزش : بطور متوسط هر ساعت 5 در صد ذخاير گليكوژن ماهيچه ها كه در طي ورزش مصرف شده اند بازسازي ميشود بنابر اين حدود 20 ساعت وقت و 600 گرم قند لازم است تا اين ذخاير تكميل گردند . اگر بلافاصله بعد از ورزش 2 گرم كربوهيدرات به ازاي هر كيلو گرم وزن بدن مصرف شود سرعت ذخيره سازي قند حدود 15mmol در كيلوگرم خواهد بود . چنانچه تغذيه تا 2 ساعت به تاخير بيفتد سرعت ذخيره سازي تا 34 درصد كاهش يافته به 5 ميلي مول در كيلو گرم خواهد رسيد . در اينصورت حتي تا 4 ساعت بعد از ورزش هم اين سرعت به 45 درصد حالت ايده آل نخواهد رسيد . بنابراين مصرف 100 گرم كربوهيدرات طي نيمساعت اول بعد از ورزش بسيار اهميت دارد . مصرف غذا بعد از ورزش براي اكثر ورزشكاران مشكل است . بطور كلي بدنبال تب يا افزايش دماي بدن اشتها كاهش مي يابد . در اين حالت مصرف مايعات غني از كربوهيدرات بمراتب راحت تر است . اين كار علاوه بر تامين كربوهيدرات مورد نياز آب به هدر رفته را نيز جبران ميكند . اضافه كردن 5 تا 9 گرم پروتئين به هر 100 گرم كربوهيدرات سرعت بازسازي ذخاير را باز هم افزايش مي دهد ورزش منظم يكي از مهمترين راهكارهاي كسب سلامتي براي بچه ها و بزرگسالان است. فعاليت بدني، وزن مطلوب را حفظ مي كند، طول استخوانها را افزايش مي دهد و در نهايت از خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي مي كاهد. پزشكان بايد موقعيت وزني كودكان ونيز ميزان فعاليت بدني آنها را طي يك دوره پزشكي مداوم ارزيابي كنند. متخصصان موظفند با توصيه هاي ساده به بچه ها و خانواده ها زمينه را طوري فراهم كنند تا با حداقل صدمه، حداكثر نشاط و لذت حاصل شود. همه افراد به ورزش نيازمندند. معمولاً پزشكان با توجه به سن، موقعيت فيزيكي، مراحل پيشرفت و ميزان علاقه مراجعه كنندگان جوان و نوجوان مناسب ترين فعاليت بدني را به آنها توصيه مي كنند. ناديده گرفتن ارتقاء سلامتي بين افراد جوان و خردسال به دو دليل است: 1) تنبلي و سستي بين بزرگسالان بيش از كودكان است چون بچه ها به طور طبيعي و ناخود آگاه فعال هستند. 2) خطر ابتلا به بيماريهايي مثل ديابت و بيماريهايي قلبي بين افراد بالغ بيشتر است. به هرحال، با توجه به بررسي هاي انجام شده ، كودكان و نوجوانان به طور كامل فعال و با تحرك نيستند. شايان ذكر است كه بايد بچه ها به ورزشهايي بپردازند كه براي بهبود بيماريهاي قلبي و نيزارتقاء سلامتي طولاني مدت مفيد است. متاسفانه تقريباً بيش از نيمي از آنها فعال نيستند. ضمناً، دخترها در خلال سن بلوغ و پس از آن كمتر از پسرها به ورزش مي پردازند . اين روند حتي با آموزشهاي پزشكي و ورزشي هم قابل درمان نيست. تنها كمي بيش از يك دوم دانش آموزان دبستان و راهنمايي بايد در كلاسهاي ورزشي روزانه شركت كنند. ميزان اهميت به ورزش بين دانش آموزان دبيرستاني نه تنها نبايد كاهش يابد بلكه بايد افزوده شود. چگونگي ورزش سلامتي كودكان را تامين مي كند كنترل وزن: ارتباط بين فعاليت فيزيكي و چاقي در سنين چاقي در سنين پايين كاملاً مشخص نيست و مطالعات مربوط به آن هم نتايج ثابتي را در اختيار متخصصان قرار نمي دهد. با اين وجود، با افزايش وزن و تحرك و نيز كاهش مصرف كالري مي توان وزن را كاهش داد. نگراني افزايش وزن بين كودكان و نوجوانان كاملاً به جا و منطقي است. بچه هاي چاق در معرض بيماريهاي فشار خون، ديابت نوع دوم، نامنظمي هورمون رشد، مشكلات تنفسي و استخوان قرار دارند. اين بيماران از فقدان اعتماد به نفس و روابط اجتماعي رنج مي برند. رشد و نمو استخوان: ورزش باعث تاثيرات ثابت در رشد و نمو استخوان مي شود. فعاليت بدني ، خطر ابتلا به پوكي استخوان را با افزايش غلظت مواد معدني كاهش مي دهد. تحقيقات انجام شده در مورد 40 پسر بالغ كه به مدت 30 دقيقه و سه بار در هفته به ورزش مي پرداختند حاكي از آن بود كه، حجم استخوان كمر و پا، و غلظت مواد معدني در بدن آنها دو برابر كساني است كه تحرك كمتري داشتند. نتيجه اين تحقيق در مورد 45 زن نابالغ هم مثبت بود. محققان معتقدند كه ميزان حجم استخوان حتي پس از توقف ورزش كاهش نمي يابد. آنها به اين نتيجه رسيده اند كه انجام حركات ورزشي قبل از سن بلوغ درصد شكستگي استخوان را پس از سن يائسگي تقليل مي دهد. مراقبت ازقلب و رگهاي خوني: اغلب ، بيماريهاي قلبي عروقي در بزرگسالان نمايان مي شود، با اين وجود در سنين پايين هم ممكن است كه با آنها مواجه شويم. تحقيقات نشان مي دهد كه ورزشهاي هوازي در جلوگيري از بيمارهاي قلبي عروقي بزرگسالان بسيار موثر است، اما در مورد بچه ها هنوز نامشخص است. سلامت فكري و ذهني: با توجه به آخرين شواهد، ورزش در بهبود افسردگي و اضطراب بزرگسالان وكودكان بسيارموثر است . فعاليت بدني يكي از راهكارهاي مبارزه با هيجان روحي است. با توجه به برسي هاي انجام شده در مورد 220 بزرگسال مؤنث مضطرب و نگران، آن دسته از افرادي كه در برنامه هاي ورزشي سخت شركت مي كنند كمتر از تنش هاي فيزيكي و روحي رنج مي برند. برنامه ريزي مهمترين نكته براي پزشكان اين است كه به طور مثبت تمايل جوانان را به ورزش زياد كنند و نيز دريابند كه هر فعاليت بدني براي فرد خاصي مناسب است. كودكان ناتوان نسبت به هم سن و سالان تواناي خود كمتر با ورزش آشنايي دارند. جالب اين كه اين افراد براي افزايش قدرت بدني و تناسب اندام خود به ورزش بيشتري هم نيازمندند بجزكودكان عليلي كه درسازمانهاي ملي و جهاني( مثل المپيك) فعاليت دارند، بقيه ازتحرك بدني اندكي برخوردارند، بنابراين بايد تك تك افراد، مدارس و مؤسسات مختلف نهايت سعي خود را بكنند تا روز به روزاين انگيزه مثبت را بين آنان افزايش دهند. پزشكان مي توانند با تهيه فهرستي از فعاليتها، به ميزان مصرف انرژي و تحرك بدني بيماران پي ببرند. درضمن اين روش به پزشكان كمك مي كند تا ورزش هايي را پيشنهاد كنند كه متناسب با سن، اندام، علاقه و موقعيت بدني آنها باشد، معمولاً سوالات در رابطه با موارد زير است: - آموزشهاي بدني كه شامل كلاسهاي ورزشي مداوم و انواع فعاليتهاست. - ورزشهاي هوازي مثل دويدن، فوتيال و نيز فعاليتهاي غير هوازي مثل بيس بال. - ورزشهاي تفريحي و جسماني ديگر مثل اسكيت، راهپيمايي و نيز فعاليتهاي شديد بدني. قابل توجه است كه هيچ ورزشي به تنهايي براي سلامت جسماني و رواني نوجوانان و كودكان مفيد نيست. اين نكته بسيار مهم است كه با كمك اولياء بتوانيم فعاليتهاي بدني را انتخاب كنيم كه با سن و توانايي فيزيكي بچه ها متناسب باشد. يكي از اهداف اصلي متخصصان اين است كه بتوانند 30 دقيقه ورزش سبك و آرام را در اكثر روزهاي هفته دانش آموزان بگنجانند. پياده روي و پيمودن پله، باعث تناسب همه جانبه وسلامت روز افزون مي شود. انجام ورزشهاي سنگين بين اكثريت افراد جامعه شايع است، و حتي كودكان نابالغ هم مي توانند با حداقل خطر و نيز هيچ گونه صدمه اي به استخوانها، عضلات و مفاصل ، نتايج خوب و مثبتي كسب كنند. بايد دقت كنيم كه نظارت دقيق و همه جانبه هم در انجام حركاتهاي فيزيكي بسيار مهم است. بچه ها نبايد اجسام سنگين بلند كنند، ضمناً بايد تا رشد كامل اسكلت بدنشان از پرتاب وزنه خودداري كنند. گاهي اوقات پزشكان بچه ها را به انجام ورزشهايي وا مي دارند كه متناسب با توانايي و ميزان آسيب پذيري آنهاست. متخصصان به افراد مبتلا به بيماري ضعف رباط ها پيشنهاد مي كنند تا بيشتر به شنا و دوچرخه سواري بپردازند و از ورزشهايي مثل بسكتبال كه منجر به پيچ خوردگي مي شود اجتناب كنند. كاهش صدمات حين ورزش رعايت اصول ايمني مهمترين عامل به شمار مي رود. با اين وجود حوادث ناگوار مربوط به ورزش بسيار شايع است. يكي از بررسي ها حاكي از آن است كه 22 درصد از بچه هاي مدرسه اي طي انجام فعاليتهاي بدني مصدوم مي شوند و اغلب اين حوادث هم بسيار جدي است. با بكارگيري روشهاي دقيق و حساب شده مي توان از اين ناراحتي ها جلوگيري كرد. به عنوان مثال، اولياء بايد به طور كامل دريابند كه آيا مكانهاي ورزشي كاملاً نكات ايمني را رعايت مي كنند يا خير. با وجود اين كه حفظ روحيه رقابت بين بچه ها بسيار مهم و مثبت است، بايد آنها را ازهل دادن يكديگر به خصوص در مناطق خطرناك منع كنيم. شايان ذكر است كه بچه ها هنگام احساس درد در بدنشان نبايد ورزش كنند و نيز نبايد با مصرف مسكن در اين فعاليتها شركت كنند. مربيان و اولياء بايد بدانند كه صدمات و آسيب هاي بدني ممكن است در آينده به لنگي يا پس از افتادن به سائيدگي بازو منجر شود. به منظور اطمينان بيشتر، كودكان و نوجوانان بايد براي هر ورزشي از وسيله ايمني مناسب آن استفاده كنند. مثلاً هنگام فوتبال كفش هاي مناسب بپوشند. استفاده از كلاه دوچرخه سواري هم يك الزام است، در ضمن، محيط هاي ورزشي بايد عاري از زباله و گودال باشد. بايد به كودكان و نوجوانان توصيه كنيم كه هنگام ورزش در معرض آفتاب، از كلاه و عينك آفتابي استفاده كنند. به منظور جلوگيري از فقدان آب، بايد به آنها آموزش دهيم كه قبل و بعد از حركات فيزيكي و نيز هنگام انجام ورزش هايي كه بيش از 20 تا 30 دقيقه به طول مي انجامد از مايعات استفاده كنند